Groot festival dus ..... sluiten die tent !!!

8 april 2007 10:39 uur

Over twee dagen begint het grote Bisket Jatra festival. Het is het belangrijkste festival voor Nepal maar het tweede belangrijkste voor de Kathmandu vallei en speciaal voor Bhaktapur. De oorspronkelijke bewoners van de Kathmandu vallei zijn de Newari. Een zeer trots volk wat hun afkomst betreft. Het zijn immers ook de Newari koningen die al deze prachtige tempels en paleizen hebben (laten) gebouwd. In een eerder verslag heb ik al verteld dat de kalender hier ietwat anders is als de onze. Bisket Jatra betekent happy new year in het Nepali. Het feestje begint op 10 april onze kalender en eindigd op 18 april onze kalender.Op 13 april onze kalender is het 30 Pachish 2063 Nepali time of tewel oudjaarsdag. De Newari hebben uiteraard een eigen kalender en die vieren in het lokale festival op 23 oktober onze kalender, hun nieuwjaar. Zij leven in 1127 en op 23 oktober wordt het dus 1128. Snappen jullie het nog ???
Ik leef in een stad waar ik kan zeggen het is vandaag, 8 april 2007 of 25 pachish 2063 of 25 khasti 1127. Nico Snijders zou helemaal gek worden omdat ik in mijn huidige boekhouding nu bonnetjes heb zitten met 3 verschillende data en het meestal absoluut niet te lezen is wat er daadwerkelijk is gekocht. In iedergeval niet door Nico.
Het grote Bisket Jatra festival zit er dus aan te komen. Wat ik niet weet is wat er precies gedurende deze 9 dagen staat te gebeuren. Wat ik wel weet zijn de verhalen die de Nepali vertellen en de waarschuwingen betreffende de eerste dag en de laatste dag. Deze dagen hebben alles te maken met de strijd die los barst tussen upper Bhaktapur en lower Bhaktapur. In dit geval heeft het niet met het kaste systeem te maken maar met de buurt waar je woont. Het absolute centrum van Bhaktapur is Taumadhi Square. Inderdaad mijn pleintje !! Daar worden op dit moment twee wagens gebouwd. Een hele grote en een kleintje, ook groot, ga er maar eens naast staan. De Nepali noemen ze chariot. Ik heb het opgezocht in Wikipedia en uiteraard klopt het van geen kanten maar “that’s the Nepal” Een chariot is een twee wiel strijdwagen enz. Zoek het zelf maar op door op chariot te klikken.
In onze chariot wordt de God Bishnu gehuisvest en in het kleintje zijn vrouw. “In the afternoon the pulling starts” Alleen het gezicht van de Nepali als ze dit zinnetje zeggen is prachtig. Glimmende oogjes en glunderende gezichten. In het midden van Taumandhi Square staat de grote chariot met aan twee kanten een aantal enorme touwen. Aan beide kanten gaan honderden mannen aan de touwen. Het is een soort touwtrekken met de kar in het midden. De uppermannen willen de chariot naar hun kant halen en de lowemannen willen dat ook. Omdat er pas in de namiddag met het trekken begonnen wordt is er gedurende de dag voldoende tijd om je stevig vol te laten lopen met de plaatselijke huisgemaakte chang of racshish. Chang tot 12%, racshish tot 40%. Op het uur U is het dus een bende van jewelste.
Zodra het begint te schemeren wordt het gevaarlijk. “Then the stonethrowing starts” Het is een aantal jaren geleden begonnen. Iemand gooide een steen naar de andere kant en men heeft toen teruggegooid. Dat is helemaal uit de hand gelopen maar het is sindsdien wel een traditie geworden. Ieder jaar vallen er honderden gewonden en de schade is enorm. De straatstenen eruit. Het gebeurt op de eerste en laatste dag. The Heart of Bhaktapur is, net als Nyatapola cafe, op alle twee de dagen dicht vanwege het gevaar. Het eerste gevaar is het daadwerkelijk trekken van de chariot. Die is zo groot en log, dat het met gemak mijn voorgevel aan gort ramt waarna mijn hele toko instort. De chariot “have no breaks” Dat heeft ook al een aantal mensenlevens gekost. Als je valt en je komt onder zo’n massief houten manshoog wiel dan kun je terrecht zeggen dat een een streep door je loopt, een streep pulp. Het tweede gevaar is het stenengooien. In mijn inventarislijst staan ook de houten platen (voor de ramen) en het stalen hek (voor de deur). Als je kiest om in de middeleeuwen te gaan wonen moet je niet memmen, vind ik maar.
Ik hoop dat de rest van het festival een leuke boost voor m’n restaurantje is.